Globalni gastronomski vodič TasteAtlas objavio je novu rang-listu 20 najboljih pršuta na svijetu za studeni 2025. godine. Iberijski jamón i dalje vlada vrhom, no balkanski predstavnici ostvarili su zapažene pozicije: užička pršuta iz Srbije zauzela je 15. mjesto s ocjenom 4,5 zvjezdica, dok je dalmatinski pršut iz Hrvatske na 17. poziciji s 4,4 zvjezdice.
Prvo mjesto pripalo je jamón 100 % ibérico de bellota iz Španjolske i Portugala s ocjenom 4,8 zvjezdica. Slijede jamón ibérico de bellota (2., 4,7) i jamón ibérico (3., 4,7). Talijanski prosciutto di San Daniele nalazi se na 4. mjestu (4,7), a portugalski presunto do Alentejo na 5. (4,7).
Užička pršuta, proizvedena u zapadnoj Srbiji, dimi se na bukovom drvu i suši na planinskim vjetrovima Zlatibora. Proces zrenja traje najmanje 12 mjeseci, a koriste se autohtone pasmine svinja. Tradicija proizvodnje datira iz 19. stoljeća.
Dalmatinski pršut suši se na buri i soli Jadrana u zaleđu Dalmacije, uključujući područja Drniša, Sinja i Vrlike. Posjeduje zaštićenu oznaku izvornosti Europske unije. Zrenje traje 12 do 18 mjeseci, a ključni čimbenici su morska sol i vjetar bura.
Balkan je zastupljen s tri pršuta u top 20. Njeguška pršuta iz Crne Gore nalazi se na 8. mjestu (4,6). Španjolska ima sedam predstavnika, Italija pet, Portugal pet, dok su Crna Gora, Srbija i Hrvatska jedine zemlje izvan Iberijskog poluotoka i Italije u vrhu.
Talijanski prosciutti popunjavaju pozicije 4 (San Daniele), 6 (Parma, 4,6), 10 (Culatello di Zibello, 4,5), 18 (Toscano, 4,4) i 19 (Modena, 4,4). Portugalski presunti zauzimaju 5., 12., 13., 14. i 16. mjesto, svi s ocjenama od 4,5 do 4,7.
Španjolski jamón serrano nalazi se na 7. mjestu (4,6), jabugo na 9. (4,5), jamón de Serón na 11. (4,5), a dehesa de Extremadura na 20. (4,4).
Rang-lista temelji se na ocjenama više od 100.000 korisnika TasteAtlasa. Kriteriji uključuju autentičnost procesa, okus, teksturu, prepoznatljivost regije i dostupnost originalnog proizvoda.
Užička pršuta dostupna je na Zlatiboru i u Užicu te u beogradskim restoranima specijaliziranim za tradicionalnu kuhinju. Dalmatinski pršut može se pronaći u Drnišu, Splitu i Dubrovniku, posebice tijekom ljetnih festivala.
